Postulaty załogi Stoczni Szczecińskiej wysunięte podczas strajku 18.08.1980Trzydziestego sierpnia 1980 r., w sobotę, po nocnych negocjacjach, o godzinie 8.00 w świetlicy Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego podpisano Protokół Ustaleń w Sprawie Wniosków i Postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Komisją Rządową w Szczecinie. W imieniu strajkujących robotników dokument podpisał Marian Jurczyk – przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego i uczestnik strajków przełomu lat 1970/71, a w imieniu strony rządowej wicepremier Kazimierz Barcikowski.
 
Osiemnastego sierpnia 1980 r. w Szczecinie powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, na czele którego stanął Marian Jurczyk. Komitet sformułował listę 36 postulatów, w tym utworzenie wolnych związków zawodowych, zniesienie cenzury, dostęp Kościoła do mediów, przywrócenie do pracy osób zwolnionych z przyczyn politycznych po wydarzeniach 1970/71 oraz upamiętnienia ofiar Grudnia ’70. Porozumienie Szczecińskie, obejmujące ostatecznie 29 postulatów, znacznie różniło się od Porozumienia Gdańskiego, gdyż zakładało powstawanie związków, które będą miały socjalistyczny charakter i będą zgodne z Konstytucją PRL. Miało się to dokonać poprzez przekształcenie komitetów strajkowych w komisje robotnicze i przeprowadzenie wyborów do władz związków zawodowych. W dokumencie znalazły się również postulaty dotyczące podstawowych praw pracowniczych, obywatelskich oraz warunków socjalno-bytowych. Międzyzakładowy Komitet Strajkowy podjął uchwałę o niewpuszczeniu dziennikarzy do stoczni, powodując blokadę informacyjną całej akcji. Dlatego strajk szczeciński nie był tak szeroko relacjonowany przez media jak ten w Stoczni Gdańskiej, na czele z Lechem Wałęsą.

Porozumienie z rządem zakończyło trwający prawie dwa tygodnie strajk. Jeden z negocjatorów porozumienia, członek Prezydium MKS Stanisław Wądołowski, przyznawał później, że części stoczniowców daleko było 30 sierpnia do wesołości, gdyż Stocznia Gdańska nadal strajkowała, negocjując postulat uwolnienia więźniów politycznych, którego w Szczecinie w ogóle nie zgłaszano. Ważną rolę w końcowym akcie tego dramatu odegrały oczekiwania biskupa Kazimierza Majdańskiego, który po rozmowie z wicepremierem Barcikowskim przekonywał strajkujących, że sytuacja w kraju ulega ciągłemu zaostrzeniu i protest należy jak najszybciej zakończyć. Marian Jurczyk utrzymywał, że 29 sierpnia w Gdańsku zaakceptowano decyzję ośrodka szczecińskiego o zakończeniu akcji, co według eksperta MKS dr. Edmunda Kitłowskiego nie było zgodne z prawdą. Niemniej wspomniane okoliczności spowodowały niezwłoczne zaprzestanie protestu. Dzień później porozumienia zawarto w Stoczni im. Lenina w Gdańsku, zaś 3 września 1980 r. w kopalni w Jastrzębiu- Zdroju.
 
Umowa szczecińska stanowiła pierwsze z tzw. porozumień społecznych, do których doszło wskutek fali strajków z lipca i sierpnia 1980 r. Do tych protestów od 15 sierpnia przyłączały się liczne szczecińskie zakłady pracy. W sumie, w końcowej fazie, zastrajkowało wówczas 340 załóg z różnych przedsiębiorstw.
Po strajku Międzyzakładowy Komitet Strajkowy w Szczecinie przekształcił się w komitet organizacyjny nowego związku zawodowego "Solidarność".
Porozumienia Sierpniowe podpisane w Gdańsku, Szczecinie i Jastrzębiu-Zdroju stanowią początek drogi Polski do odzyskania wolności w 1989 r.

Dokumenty historyczne do pobrania:

1. Postulaty załogi Stoczni Szczecińskiej wysunięte podczas strajku 18.08.1980
2. 1362620406 doc pdfProtest Międzyzakładowej Komisji Robotniczej w Szczecinie, podpisany przez Mariana Jurczyka, 18.09.1980
3. Odezwa prezydenta Szczecina Jana Stopyry, I Sekretarza KW PZPR Janusza Brycha i wojewody Henryka Kanickiego z 20.08.1980 do mieszkańców Szczecina
4. 1362620406 doc pdfKserokopia odpowiedzi MKS dla Komisji Rządowej z 22.08.1980, Szczecin
5. Odezwa "Patriotów" do MKS z 23.08.1980 w sprawie podjęcia pracy i potrzeby kompromisu
6. 1362620406 doc pdfLista: Międzyzakładowy Komitet Strajkowy reprezentowany przez poszczególne zakłady, 23.08.1980
7. 1362620406 doc pdfOpinia mieszanej komisji ekspertów prawnych powołanej przez wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego i Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Szczecinie, 29.08.1980
8. 1362620406 doc pdfProtokół ustaleń w sprawie wniosków i postulatów MKS z Komisją Rządową w Szczecinie, 30.08.1980